VERSLAG VAN DE REIS VAN BRAM KROL NAAR DE DEM. REP. KONGO

                                           Oktober/november 2020

 

Inleiding

Een aangename maar dure reis, o.a. vanwege de maatregelen tegen de verbreiding van het coronavirus en de verre reizen. De kosten om te vliegen in Kongo zijn exorbitant hoog. De andere kant is dat we op ‘hoog niveau’ konden werken, met enorm veel invloedrijke predikanten, leiders van denominaties en professoren in de theologie. Dat vanwege onze contacten met de leiding van de Verenigde Protestantse Kerk, een soort parapluorganisatie met uitgebreide bevoegdheden. Op die manier bereiken we hele kerkfamilies en duizenden kerkelijke gemeenten. Effectiever kan bijna niet.

 

1. Kinshasa
2. Masi-Manimba
3. Kindu
4. Kisangani
5. Maluku

Ons team

Het is goed om te constateren dat onze teamleden enorme werkers zijn en in staat zijn een academisch gevormd publiek aan te spreken. Onze werkers (buiten degenen die met de pygmeeën werken of zelf pygmee zijn) zijn: de predikanten Bernardin Luswa (dir.), Richard Mayoko en François Mufokoto. De laatste heeft vooral voor de contacten en de organisatie zorg gedragen, en dat uitstekend gedaan.

 

Waar we werkten en de aantallen

Onze ‘binnenkomer’ is de conferentie over Gemeentegroei. Alom roemen de deelnemers aan de conferentie zowel de diepgang als de praktische gerichtheid. Daarnaast hebben we in bijna alle plaatsen ook een training belegd voor a.s. kringleiders, gericht op nazorggroepen. Het ziet ernaar uit dat er ongeveer 300 van die groepen van start zijn gegaan. We werkten in Masi-Manimba (50.000 inw., prov. Kwilu), Kindu (180.000 inw., hoofdstad van de prov. Maniema), Kisangani (1.750.000 inw., hoofdstad van de prov. Tshopo), de hoofdstad Kinshasa op twee plaatsen (bijna 15 miljoen inw.) en in Maluku (190.000 inw., prov. Kinshasa). In totaal deden 1065 mensen mee met de conferenties onder wie 655 predikanten en volgden 770 mensen de kringleiderstraining. De deelnemende predikanten vertegenwoordigen direct meer dan 250.000 gelovigen (hun eigen gemeenten); indirect, via hun kerkverbanden, miljoenen. We hebben bijna 1100 boeken  Gemeentegroei Compleet (Franse editie) uitgedeeld, bijna 1000 nazorgbrochures, verder 100x Jesus Multinational (vooral aan mensen uit het theologische onderwijs), 100x Dynamiek in uw groep, 200x brochure Gemeentegroei. Buiten de eerste titel zijn er op korte termijn herdrukken nodig van deze werken. Verschillende theologische instellingen gebruiken Gemeentegroei Compleet als een tekstboek voor de lessen praktische theologie.

 

Observaties en opwekking

Het is het grote verlangen van onze contactpersoon in het bestuur van de Ver. Prot. Kerk, iemand met de titel van aartsbisschop, ds. Nyamuke (vicevoorzitter) dat ons werk mag bijdragen aan een geestelijke vernieuwing en zelfs een opwekking onder de gelovigen. Deze kerkformatie vertegenwoordigt ruim meer dan 30 miljoen mensen, en door vriendschapsrelaties met ‘vrije groepen’ en niet-aangesloten gemeenten komen daar nog bijna 10 miljoen bij. Enorme kansen. Nyamuke ziet veel potentie in dit onderwijs. De hele reis hield hij contact met ons de eerste conferentie in Kinshasa maakte hij grotendeels mee. Er liggen grote mogelijkheden tot vernieuwing als we de geïnteresseerde jongere garde kunnen inschakelen om Bijbelgroepen te leiden. Die wil is breed aanwezig.

 

Bijbels

Door de schrijnende armoede en het zwakke beleid van het Kongoleze Bijbelgenootschap zijn Bijbels veel te duur (10 dollar of meer) en bijna niet te verkrijgen. In feite moet je ervoor terecht in Kinshasa of Lubumbashi, bijna een wereldreis voor iemand uit de afgelegen plaatsen. Ik kwam een schrijnend geval tegen van één Bijbel voor ongeveer 18 dorpen met meer dan kerkelijke 20 gemeenten, verspreid over een gebied van 20 bij 30 kilometer. Die ene bijbel was neergelegd in het meest centrale dorp, zodat iedereen er af en toe in kon lezen, soms na een wandeling van meer dan 2 uur... we hebben onze laatste 1000 City Bibles verspreid. Na Kindu waren ze op. Er zijn dringend nieuwe Bijbels nodig. Tijdens de laatste kringleiderstraining met 90 deelnemers in Maluku hebben we gevraagd wie van de a.s. kringleiders zelf een Bijbel had. Dat waren er 26... Dit is zeker niet de armste plaats in Kongo. Met het gebrek aan Bijbels gaat ook een enorme geestelijke onkunde gepaard.

 

Herstel van oude relaties

Interessant voor deze reis was dat ik allerlei bekenden en medewerkers ontmoette van 20 jaar geleden. In de twee van hun kerken heb ik gepreekt, met anderen hebben we kunnen samenwerken. De man die ons veel ellende heeft bezorgd door diefstal, begint nu hier en daar zijn excuses aan te bieden. Ik heb afgesproken met Luswa dat hij de oude relaties met de Kasaï (Mbuji-Mayi) weer aanhaalt. We zullen steeds meer ‘op afstand’ leiding moete geven en het werk moeten aanpakken via vrijwilligers en leiders van denominaties. Oude contacten in de Bas-Congo en in plaatsen als Kenge en Tshikapa vragen nu ook zeer dringend om de Gemeentegroei-conferentie. Ook die relaties moeten we weer oppakken.

 

Pygmeeën

Ons werk onder de pygmeeën breidt zich uit. In Kisangani kwamen we in contact met een pionier-predikant die geheel vanuit eigen initiatief tal van gemeenten onder de pygmeeën heeft opgezet in streken ten oosten van zijn stad, tot in de provincie Ituri toe (waar de kortste pygmeeën wonen). We willen dat contact bewaren. Met ds. Bolanzow uit Kinshasa hebben we uitgebreid gesproken over het werk onder de pygmeeën in de regio van Mbandaka. Met Liuswa en Richard zijn verdere afspraken gemaakt over het werk onder de pygmeeën in de Mai-Ndombe.

 

Wonder van Maniema

De provincie Maniema tet ongeveer 4 miljoen mensen. In 1980 was 80% van de inwoners islamitisch. In alle stilte, vrijwel onopgemerkt door de wereld, is deze provincie voor een groot deel gekerstend. Nu is ongeveer 45% nog islamitisch. (Maar vanuit de islamitische wereld is een tegenoffensief aangekondigd. Mensen kunnen een behoorlijk bedrag ontvangen als ze moslim worden.) Een andere verschuiving is dat de grootste Christelijke kerk voorheen de Rooms-katholieke kerk was. Nu staat de RKK op de derde of vierde plaats. De ‘nieuwe’ kerken zijn overwegend charismatisch-evangelisch getint. Een tweede wonder dat we tegenkwamen is de groei van de Volle Evangelie Gemeente van ds. Ponyo in Kindu. Hij heeft sinds 1982 700 gemeenten kunnen stichten, waarvan 500 in zijn provincie. Zijn groepering telt ruim een kwart miljoen mensen. In zijn centrale kerk heb ik 3x gepreekt.

 

Werk onder gevangenen in Kikwit

In de gevangenis in Kikwit (een stad met ruim miljoen inwoners) verblijven vele honderden gevangenen onder de meest erbarmelijke omstandigheden. Zo levert de overheid geen matras, lakens, dekens, voedsel of gezondheidszorg. Wie familie en vrienden in de stad heeft, kan overleven. Wie dat niet heeft is afhankelijk van bedelen bij zijn medegevangenen. Velen sterven door ziekten en ondervoeding. Luswa heeft daar, net voor mijn reis, meer dan 300 mannen tot geloof zien komen, onder hen een (ex-)majoor van het Kongoleze leger. Een diaken uit zijn kerk heeft hij gevraagd het gevangenispastoraat op zich te nemen. We hebben een gift vanuit Nederland voor dit werk ontvangen, waardoor we een goede start kunnen maken: voedsel, kleding, lakens, medicijnen. Verder willen we de gevangenen een goede Bijbelse vorming geven. Komen ze ooit weer vrij, dan kunnen ze de evangelisatie in hun eigen kring aanvatten.

 

Conclusie

 Een uitermate effectieve reis. Duur, want reizen is duur in Kongo, en lastig vanwege de anticorona-maatregelen. We zullen veel veranderingen zien of erover horen op nationaal niveau. De deuren staan wagenwijd voor ons open in Kongo. De kerken zoeken daar onderwijs, maar dan vanuit een theologisch behoudend en piëtistisch perspectief. Dat zit ons als gegoten. Andere hulp wijzen ze af. Maar er ligt een enorm zware taak te wachten: de herdruk van 5 titels. Dringend nodig. En verder: zoeken naar duizenden Bijbels, waar een schreeuwende behoefte aan is.

 

Bram Krol

14-11-2020