Columns van Bram Krol

De kerk levert de staat geen windeieren

In Rotterdam hebben enkele studenten een onderzoek gedaan naar het leger van vrijwilligers van de kerken. Ze kwamen tot de conclusie dat het pastorale werk van de kerk de overheid vele miljoenen per jaar uitspaart. Wanneer de kerken zouden sluiten, zouden de sociale diensten en hulpverleningsinstellingen het werk niet meer aankunnen.

Van die kant wordt de kerk té weinig bekeken. Maar elke kerk, zelfs de zwakste, zoekt ouderen en zwakkeren op, helpt hen niet alleen geestelijk, maar ook financieel. Diakenen, wijkvertegenwoordigers, pastorale medewerkers en anderen helpen bij het invullen van formulieren, zorgen voor vervoer naar het ziekenhuis, springen bij in noodsituaties en brengen mensen met elkaar in contact. Vluchtelingen worden opgevangen, er wordt voor vertaling gezorgd, eenzamen vinden groepen om zich bij aan te sluiten, zieken en stervenden worden begeleid, er is een luisterend oor en zelfs helpen de meeste kerken degenen die dreigen vast te lopen met het zoeken naar woonruimte, het aanschaffen van gebruiksgoederen voor degenen die dat zelf niet kunnen en nog duizend en één dingen meer.

En dan al die huiselijke conflicten, waar de kerk (of medegelovigen) bij worden ingeschakeld... Ook dat is een ondergewaardeerde service aan sociale diensten en sociaal-psychologische instellingen. De kerk levert slachtofferhulp, conflictbemiddeling en zelfs bijna professionele gesprekstherapieën. Of wat te denken van de opvang van ex-gedetineerden, de begeleiding van zwakzinnigen of mensen met psychiatrische problemen?

Mensen kloppen vaak liever bij de kerk aan, dan bij instellingen. Ook niet-kerkelijke mensen doen dat. Ze willen niet eerst intakegesprekken voeren, formulieren invullen, vastzitten aan afspraken op onmogelijke tijden en als geval in de kaartenbak van niet-zo-diepgaand geïnteresseerde deskundigen belanden, onbereikbaar op het moment dat ze echt nodig zijn, en door hun professionaliteit ook nogal afstandelijk.

De kerk verdient per jaar miljoenen en miljoenen voor de overheid. Ze levert een aanzienlijke bijdrage aan het welbevinden van honderdduizenden. Ze is het sociale vangnet dat de overheid niet kan bieden. Stel dat elke kerk twee voltijds sociale en psychische hulpverleners uitspaart. Dan leveren de Nederlandse kerken (meer dan 8000 gemeenten) 16000x65000 (salaris plus kosten van een arbeidsplaats) 1.040.000.000 euro per jaar (meer dan een miljard) aan besparingen... Maar ziet diezelfde overheid de kerk (een kip met gouden eieren) wel zitten?

Bram Krol
Bron: Gezamenlijk Kerkblad okt. 2008